هویه چیست وچه کاربردی دارد؟ انواع هویه/عوامل موثر در انتخاب هویه
هویه یکی از اساسی‌ترین ابزارها درالکترونیک و صنایع مرتبط است که برای اتصال و لحیم‌کاری قطعات فلزی والکترونیکی به کارمی‌رود.
در این مطلب آموزشی، با انواع هویه و کاربرد های آن در لحیم کاری قطعات آشنا می‌شوید.علاوه براین به چگونگی ساختارهویه وهمچنین لوازم ضروری جهت لحیم کاری با کیفیت و موارد مهم دیگر خواهیم پرداخت.
تاریخچه پیدایش هویه
هویه چیست و چه کاربردی دارد؟
انواع هویه
وسایل مورد نیاز لحیم کاری
مراحل استفاده ازهویه قلمی
عوامل موثر در انتخاب هویه جمع بندی
تاریخچه پیدایش هویه
در قرون باستان، انسان‌ها برای اتصال فلزات از مشعل و حرارت دادن مستقیم فلز بهره می بردند. با پیشرفت صنایع فلزی، آهنگران وصنعتگران از ابزارهای فلزی ساده که با حرارت آتش گرم می‌شدند. سپس با آغاز انقلاب صنعتی،هویه‌های برقی با المنت‌های گرم‌کننده ابداع شدند و به تدریج جایگزین هویه‌های سنتی شدند.
در نیمه دوم قرن بیستم، نیاز به ابزارهای دقیق‌تر و تخصصی‌تر برای لحیم‌کاری احساس شد که منجربه تولید هویه‌های مختلف با ویژگی‌های خاص شد.
امروزه هویه‌ها در صنایع مختلف از جمله الکترونیک، جواهرسازی و تعمیرات استفاده می‌شوند.
هویه چیست و چه کاربردی دارد؟
هویه یکی ازاساسی‌ترین ابزارها درالکترونیک و صنایع مرتبط است که برای اتصال و لحیم‌کاری قطعات فلزی والکترونیکی به کارمی‌رود.
ساختارهویه‌ها معمولا به گونه‌ای طراحی شده که شامل: یک نوک فلزی، المنت گرم کننده و دسته عایق است. با تبدیل انرژی الکتریکی به گرما، نوک هویه داغ می‌شود و با استفاده از سیم لحیم، اتصال بین قطعات مختلف برقرار می‌شود.
انواع هویه
به طور کلی هویه ها به دو دسته الکتریکی وغیرالکتریکی تقسیم می‌شوند. هویه قلمی، هویه تفنگی، هویه رومیزی، هویه گازی، هویه هوای گرم، هویه چسبی و… از انواع هویه‌ها محسوب می‌شوند.
هویه قلمی : رایج‌ترین نوع هویه، هویه قلمی است که طراحی ساده و کاربرد آسان آن، آن را در میان عموم مردم، محبوب ساخته است. از این هویه برای اتصال سیم‌ها و قطعات به بردها و مدارهای چاپی استفاده می‌شود. مزیت این هویه ها ارزان بودن و اتصال آن به برق شهری وبا توان خروجی برای لحیم کاری عادی می‌باشد.
هویه تفنگی : یکی دیگرازهویه‌های پرکاربرد، هویه تفنگی است که به دلیل قدرت و سرعت بالا، برای لحیم قطعات نسبتا بزرگ کاربرد دارد. نوک این هویه معمولا از هویه های قلمی بزرگ‌تر است و برخی از آن‌ها با توان متغیر در بازارعرضه می‌شوند. در واقع با استفاده از دکمه‌ی تعبیه شده روی آن، می‌توان دمای آن را کم یا زیاد کرد. همچنین جنس نوک و المنت شان سرامیکی است که منجربه گرم شدن زودترهویه شده و از ثبات دمایی بالاتری برخوردار است.
هویه رومیزی: این نوع ازهویه که، دارای قابلیت تنظیم دما، المنت سرامیکی وپایه نگهدارنده می‌باشد، به منظور استفاده در مونتاژ و دمونتاژ قطعاتSMD ، تعمیرات تلفن‌های همراه، کارهای دقیق الکترونیکی و… استفاده می‌شود.
هویه گازی: همانطور که از اسمش پیداست، منبع انرژی خود را از گاز تامین می‌کند. این نوع ازهویه توان زیادی ندارد و درکارهای ظریف مثل جواهر سازی و… استفاده می‌شود.
هویه هوای گرم : نوعی هویه ۲کاره، که به هیترهم معروف است. ساختار این هویه متشکل از ۳ بخش اصلی یعنی دستگاه مرکزی،هیتر و هویه است.
دراین دستگاه،نوک هویه توسط هوای گرمی که از هیتر خارج می‌شود، گرم می‌شود و برای کارهای های متفاوتی مانند تولید و تعمیر قطعات SMD، موبایل، کامپیوتر و…استفاده می‌شود.
هویه چسبی : دارای یک جایگاه برای قرار دادن چسب استوانه‌ای مخصوص است که با اتصال آن به برق، حرارت بالایی ایجاد می‌شود که منجربه ذوب شدن چسب و درنهایت اتصال قطعات مختلف به یکدیگر می‌شود.
ناگفته نماند که هویه‌ها به دسته بندی بالا محدود نمی‌شوند و ما دراینجا به ذکر چند نمونه از رایج‌ترین آن‌ها پرداختیم.
مراحل استفاده ازهویه قلمی
– ابتدا هویه خود را به برق متصل کرده و اجازه دهید که نوک هویه گرم شود در این مرحله توجه داشته باشید که نوک هویه به سرعت داغ می شود، پس از هر گونه تماس با آن خودداری کنید.
۲- اگر از هویه نو استفاده می کنید، باید قبل از انجام عملیات یک تکه سیم لحیم به آن بچسبانید.
۳-نوک هویه را با استفاده از اسفنج تمیز کنید تا سرب اضافی از روی آن پاک شود.
۴- نوک هویه را به محل مورد نظر نزدیک کنید، نوک سیم لحیم را به محل اتصال ببرید، در این حالت نوک هویه با حرارت خود سیم لحیم را ذوب می‌کند.
۵-پس از آن‌که اتصال به خوبی انجام شد،هویه را برداشته و اجازه دهید تا لحیم خنک شود.
ابزارهای لحیم‌کاری
برای کار با هویه و انجام لحیم‌کاری، به مجموعه ای از ابزارها و لوازم خاص احتیاج داریم که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
- هویه: که اساسی ترین و مهم ترین ابزار جهت لحیم‌کاری محسوب می‌شود. بنابراین با توجه به نیاز خود، هویه مخصوص را انتخاب کنید. هویه و همچنین نوک هویه، تاثیر بسزایی در کیفیت و خروجی کار شما دارد.
- سیم لحیم: سیم لحیم معمولا از قلع و سرب درست می‌شود. از این سیم به دلیل نقطه ذوب پایین وهدایت الکتریکی بالا، به منظور اتصال و ایجاد ارتباط الکتریکی بین قطعات استفاده می‌شود.
- اسفنج نسوز: نوک هویه به علل مختلف از جمله: واکنش دادن نوک هویه با اکسیژن، تماس با مواد شیمیایی و… در طول زمان دچار تغییر رنگ و سیاه شدن می شود. سیاه شدن هم باعث می شود که نوک، به خوبی زمانی که نو هست، لحیم را جذب نکند. دراین زمان است که نقش اسفنج نسوز مشخص می شود. تمیز کردن نوک هویه با اسفنج نسوز، علاوه بر تمیز کردن نوک هویه، باعث جلوگیری ازاکسیده شدن و آسیب دیدن قطعات الکترونیکی می شود.
۴–پایه هویه: هرچند ابزاری ساده است، ولی کاربرد و فواید مهمی در انجام این فرایند دارد.همانطور که میدانید هویه در هنگام کار بسیار داغ می شود، پس وجود سطحی مقاوم در برابر حرارت، از حوادث احتمالی جلوگیری می کند.
پایه هویه ساده که معمولا از فلز یا سرامیک ساخته می شود، می‌تواند باعث افزایش عمر نوک هویه و تمیزی محیط کار شود. ۵-روغن لحیم: یک ماده بسیار ضروری است که، نبود آن می‌تواند باعث مشکلاتی مانند اکسیداسیون شود.در واقع روغن لحیم کلید طلایی ایجاد پیوندهای پایدار است که قادر به حل آلودگی، جلوگیری از اکسیداسیون و بهبود جریان لحیم کاری است که پیش از اتصال ۲ بخش استفاده شده و اتصال محکمی را ایجاد می‌کند.روغن لحیم به سه دسته : مایع، نیمه‌مایع وجامد تقسیم می‌شود، که درجدول زیر تفاوت آن‌ها را مشاهده می‌کنید/
| ویژگی | روغن لحیم مایع | روغن لحیم جامد | روغن لحیم نیمه مایع |
| روانی | بالا | پایین | متوسط |
| نفوذپذیری | بالا | پایین | متوسط |
| ماندگاری | کم | بالا | متوسط |
| کاربرد | لحیم‌کاری صنعتی، قطعات کوچک | لحیم‌کاری سنگین، محیط‌های سخت | لحیم‌کاری عمومی |
۶-قلع‌کش: در لحیم‌کاری به منظور حذف اتصالات اشتباه، جلوگیری از آسیب به قطعات، تمیزکاری و برداشتن قلع اضافی، از قلع‌کش استفاده می‌شود. امروزه، قلع‌کش‌ها در انواع مختلفی مانند قلع کش سیمی، برقی ، پمپ‌دار و… وجود دارد که هر کدام کارایی منحصربه فرد خود را دارند. استفاده از قلع کش می‌تواند باعث افزایش کیفیت لحیم‌کاری،کاهش خطاهای تعمیرات،افزایش سرعت کار و… شود.
همچنین، ازابزارهای دیگری مانند عینک مخصوص، گیره مونتاژ، پنس و… استفاده می‌شود.
عوامل موثر در انتخاب نوع هویه:
در انتخاب هویه‌ها عوامل مختلفی اعم از کاربرد، دقت، توان و… موثر است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
- نوع کار: برای کارهای عمومی، هویه قلمی مناسب است. برای کارهای حرفه‌ای و حساس، هویه‌های رومیزی یا هوای گرم بهتر هستند.
- دقت کار: برای کارهای دقیق، هویه‌های لیزری یا رومیزی با کنترل دمای دقیق مناسب‌ترند.
- توان: توان هویه باید متناسب با نوع کار و اندازه قطعات باشد.
- دما: از آنجا که دمای لحیم‌کاری قطعات SMDو DIPبا یکدیگر متفاوتند، دمای هویه باید با قطعاتی که قصد لحیم آن را داریم متناسب باشد تا منجربه آسیب به قطعات نشود.
- جنس دسته: جنس دسته هویه‌های قلمی از پلاستیک یا چوب است. دسته‌های پلاستیکی معمولا زود تر داغ می‌شوند، بنابراین در هنگام خرید به نسوز بودن آن دقت کنید. اما دسته‌های چوبی دیرتر داغ می‌شوند و عمر بیشتری دارند.
- منبع تغذیه: هویه‌های برقی، گازی و باتری‌دار موجود هستند.
- بودجه: انواع هویه با برندها و قیمت‌های مختلف وجود دارند که هرشخص می‌تواند با توجه به بودجه‌‌ی مدنظر خود، بهترین گزینه را انتخاب کند.
نکات مهم در انتخاب و استفاده از هویه:
- نوک هویه: انتخاب نوک مناسب برای نوع کار بسیار مهم است.
- سیم لحیم: از سیم لحیم با کیفیت مناسب استفاده کنید.
- فلاکس: فلاکس به تمیز شدن سطح لحیم و بهبود کیفیت اتصال کمک می‌کند.
- ایمنی: هنگام کار با هویه، ازعینک ایمنی و دستکش استفاده کنید.
جمع بندی:
در این مقاله، انواع هویه‌ها و کاربرد آن، مهم‌ترین ابزارهای لحیم‌کاری، عوامل موثر در خرید هویه و… را برسی کردیم.
همانطور که می دانید اولین قدم برای یک لحیم‌کاری خوب استفاده از ابزار لحیم‌کاری مرغوب است که با نتیجه کار رابطه مستقیمی دارد. اصلی‌ترین ابزار لحیم‌کاری، هویه است که شامل انواع متفاوتی می‌باشد و هرکس باتوجه به نیاز خود و مواردی که توضیح داده شد، قادر به انتخاب بهترین هویه می باشد. مجموعه امپایر الکترونیک با سال‌ها تجربه در زمینه‌ی فروش هویه، نوک هویه و سایر ابزارهای مورد نیاز، مفتخر به خدمت به شما عزیزان می باشد.
